| Γήπεδο Τούμπας | |
|---|---|
 | |
| Τοποθεσία | Θεσσαλονίκη |
| Εγκαίνια | 6 Σεπτεμβρίου 1959 |
| Κόστος κατασκευής | 6.000.000 δραχμές |
| Μήκος | 106 μέτρα |
| Πλάτος | 71 μέτρα |
| Αγωνιστικός χώρος | Χλοοτάπητας |
| Συνολική χωρητικότητα | 28.703 θέσεις |
| Αρχιτέκτονες | Μηνάς Τρεμπέλας |
| Ομάδες | ΠΑΟΚ |
Η ανέγερση του γηπέδου
Το γήπεδο ξεκίνησε να κατασκευάζεται το 1958 και ολοκληρώθηκε το 1959. Αρωγοί στην ανέγερσή του υπήρξαν η Γενική Γραμματεία Αθλητισμού (κατέβαλε το ποσό του 1.100.000 δραχμών) [1] και το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας (ο χώρος ανήκε στο Ταμείο Εθνικής Άμυνας), καθώς το παλιό γήπεδο του ΠΑΟΚ στην περιοχή Συντριβανίου στο κέντρο της πόλης απαλλοτριώθηκε με σκοπό την ανέγερση της Θεολογικής Σχολής, μιας και η ευρύτερη περιοχή παραχωρήθηκε στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο. Αρχιτέκτονας του έργου ήταν ο Μηνάς Τρεμπέλας και πολιτικός μηχανικός ο Αντώνης Τριγλιανός. [2]Σημαντική για την ανέγερσή του υπήρξε η συνεισφορά και των ίδιων των οπαδών της ομάδας, οι οποίοι κλήθηκαν δύο φορές να συνδράμουν οικονομικά, μέσω του «Λαχείου υπέρ ανεγέρσεως του νέου σταδίου του ΠΑΟΚ» που εξέδωσε η διοίκηση του συλλόγου [2], ενώ ορισμένοι φίλοι του ΠΑΟΚ εργάστηκαν αφιλοκερδώς με προσωπική εργασία κατά τη διαδικασία της ανέγερσης. Νωρίτερα, και όσο ακόμα ο ΠΑΟΚ αγωνιζόταν στο παλιό του γήπεδο, το 15% των εισπράξεων κάθε αγώνα πήγαιναν στο ταμείο της επιτροπής του νέου γηπέδου. [3]
Είναι χαρακτηριστικό ότι μετά την αποπεράτωση του έργου, ο ΠΑΟΚ άρχισε την πώληση αριθμημένων εισιτηρίων διαρκείας για όλους τους αγώνες της χρονιάς (με κόστος 200 δραχμές), όμως ο κάτοχος της μόνιμης θέσης δεν απαλασσόταν από την καταβολή αντιτίμου για κάθε αγώνα ξεχωριστά. [2] Τελικά ο ΠΑΟΚ αποπλήρωσε το χρέος που του αναλογούσε 10 χρόνια αργότερα (1969), καθώς το αντίτιμο που ορίστηκε πληρώθηκε σε 20 εξαμηνιαίες δόσεις των 75.000 δραχμών. [4]
Τα εγκαίνια του γηπέδου της Τούμπας έγιναν στις 6 Σεπτεμβρίου 1959 και στον πρώτο φιλικό αγώνα που ακολούθησε, ο ΠΑΟΚ νίκησε με σκορ 1–0 την ΑΕΚ. [5] Η αρχική του χωρητικότητα ήταν 20.000 θέσεων, ενώ μέσα στα επόμενα χρόνια σταδιακά η χωρητικότητα αυξήθηκε ξεπερνώντας τις 45.000 θέσεις. Ήταν ένα από τα μεγαλύτερα γήπεδα της Ελλάδας μέχρι το 1982, όταν και κατασκευάστηκε το Ολυμπιακό Στάδιο της Αθήνας. Το γήπεδο είχε εξ αρχής χόρτο, σε μία εποχή όπου τα περισσότερα ελληνικά γήπεδα ήταν ακόμη χωμάτινα.
Διαμόρφωση στο χρόνο
Η πρώτη φορά που έσπασε το φράγμα των 20 χιλιάδων εισιτηρίων (20.131) έγινε σε έναν αγώνα με αντίπαλο τον Παναθηναϊκό στις 28 Απριλίου 1963 (σκορ 1–1), ενώ με τη συνεχή επέκταση των κερκίδων έσπασε το φράγμα των 30 χιλιάδων εισιτηρίων (31.504) σε αγώνα με αντίπαλο τον Ολυμπιακό στις 19 Μαρτίου 1967 (σκορ 2–0). [1]Το 1970 το γήπεδο της Τούμπας απέκτησε ηλεκτροφωτισμό καθώς τοποθετήθηκαν τέσσερις προβολείς στον εξωτερικό του χώρο, έχοντας τη δυνατότητα διεξαγωγής νυχτερινών αγώνων. Ο πρώτος αγώνας που διεξήχθη υπό το φως των προβολέων έγινε στις 20 Μαΐου 1970, με αντίπαλο την πρωταθλήτρια Ευρώπης της προηγούμενης χρονιάς, Μίλαν (αποτέλεσμα 0–0). [6] Στις 22 Μαρτίου του 1980, τμήμα της θύρας 8 του γηπέδου κατέρρευσε, σαν αποτέλεσμα βλάβης που είχε υποστεί η κερκίδα από τον ισχυρό σεισμό 6,5 βαθμών ρίχτερ που είχε πλήξει τη Θεσσαλονίκη ενάμιση χρόνο νωρίτερα (20 Ιουνίου 1978). [7] Το γήπεδο έκλεισε και ο ΠΑΟΚ χρησιμοποίησε σαν έδρα αρχικά το Καυτανζόγλειο Στάδιο και στη συνέχεια το γήπεδο Χαριλάου, για να επιστρέψει στη φυσική του έδρα ένα χρόνο αργότερα.
Το 1981 και με αφορμή την τραγωδία της θύρας 7 η χωρητικότητα του γηπέδου μειώθηκε στις 41.073 θέσεις για λόγους ασφαλείας, κάτι που συνέβη σε όλα τα ελληνικά γήπεδα. Το καλοκαίρι του 1985 τοποθετήθηκε στις θύρες 1, 2 και 3 σκέπαστρο ενώ κατασκευάστηκαν νέα δημοσιογραφικά θεωρεία. Το καλοκαίρι του 1998 τοποθετήθηκαν σε όλες τις κερκίδες πλαστικά καθίσματα σύμφωνα με τις επιταγές που όρισε η ΟΥΕΦΑ ρίχνοντας τη χωριτικότητα στις 32.000 θέσεις, ενώ σε συνδυασμό με τα πρόσθετα μέτρα ασφαλείας που κρίθηκαν αναγκαία, η χωρητικότητα του γηπέδου έπεσε στις 28.703 θέσεις.
Το καλοκαίρι του 2004 και με αφορμή την τέλεση των Ολυμπιακών Αγώνων (το γήπεδο ήταν προπονητήριο των ποδοσφαιρικών ομάδων που μετείχαν στη διοργάνωση) έγινε μια σημαντική ανακαίνιση, με σπουδαιότερη την κατασκευή νέου σκεπάστρου και τη δημιουργία κτηρίου γραφείων.
Άλλες ομάδες στο γήπεδο της Τούμπας
Εκτός από τον ΠΑΟΚ, το γήπεδο της Τούμπας έχουν χρησιμοποιήσει σαν έδρα κατά καιρούς στο παρελθόν οι Άρης, Ηρακλής και Απόλλων Καλαμαριάς, καθώς και σε ευρωπαϊκούς αγώνες από μία φορά οι Ολυμπιακός και ΟΦΗ (με αντιπάλους τις Ντιναμό Κιέβου και Αταλάντα αντίστοιχα) λόγω τιμωρίας των εδρών τους από την ΟΥΕΦΑ, αλλά και η εθνική Γιουγκοσλαβίας σ' έναν αγώνα με αντίπαλο τη Μάλτα (4–1) για την προκριματική φάση του Euro 2000 (στις 8 Ιουνίου 1999, λόγω των βομβαρδισμών του ΝΑΤΟ στη χώρα). [8]Η Εθνική Ελλάδας έχει αγωνιστεί τέσσερις φορές στο γήπεδο της Τούμπας: [9]
- 30 Σεπτεμβρίου 1971: Ελλάδα - Μεξικό 0–1 (φιλικός)
- 4 Ιουνίου 1975: Ελλάδα - Μάλτα 4–0 (προκριματικά Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος 1976)
- 20 Σεπτεμβρίου 1995: Ελλάδα - Γιουγκοσλαβία 0–2 (φιλικός)
- 22 Αυγούστου 2007: Ελλάδα - Ισπανία 2–3 (φιλικός) [10]
- 45.252, στον αγώνα ΠΑΟΚ - ΑΕΚ 0–0 (Α' Εθνική 1976–77) στις 19 Δεκεμβρίου 1976 [11]
- 45.200, στον αγώνα ΠΑΟΚ - Μπαρτσελόνα 1–0 (κύπελλο ΟΥΕΦΑ 1975–76) στις 16 Σεπτεμβρίου 1975 [12]
- 45.147, στον αγώνα ΠΑΟΚ - Ολυμπιακός 2–1 (Α' Εθνική 1976–77) στις 5 Δεκεμβρίου 1976 [13]
- 45.010, στον αγώνα ΠΑΟΚ - ΑΕΚ 1–0 (Α' Εθνική 1975–76) στις 2 Μαΐου 1976 [14]
